బంగినపల్లి మామాడిపండు ...
అప్పుడే అచ్చయి ఇంకా ఆరని శుభలేఖల్లో ఒకదాన్ని అందుకుని పరీక్షగా చూసేడు ప్రణీత్.
పూలదండ ఆకారంలో మంగళసూత్రం... ఒక శతమానంలో వధువు ఫొటో... మరో శతమానంలో వరుడి ఫొటో... దండ మధ్య వివాహ మహోత్సవ ఆహ్వానం.. మల్టీ కలర్ స్క్రీన్ ప్రింటింగ్లో విలక్షణంగా, చూడముచ్చటగా వుందది.
వధూవరుల ఫొటోలని గమనిస్తే ఎవరైనా ముసి ముసి నవ్వులు చిందించక తప్పదు.
వధువు వరుని వంక, వరుడు వధువు వంక ఓరగా, దొంగ చూపులు చూస్తున్నట్టుగా వున్నారు. తను కావాలనే వాళ్లని ఆవిధంగా ఎంతో కష్టపడి ఫొటోలు తీసేడు. ఆ డిజైన్ని రూపొందించింది కూడా తనే..
వధువు చి.ల.సౌ. ఆదిలక్ష్మి!
వరుడు చి.విష్ణుమూర్తి!!
ఆహా... కులాలు వేరైనా వీళ్ల పేర్లు ఎంత అతికినట్టు కలిశాయో!
కవర్ మీద ''పెళ్లంటే నూరేళ్ల పంట'' అన్న అక్షరాలు బంగారం రంగులో ధగధగ మెరిసిపోతున్నాయి.
శుభలేఖ తను ఆశించిన దానికంటే అందంగా వచ్చినందుకు ప్రణీత్ పొంగిపోయాడు. ప్రెస్సువాడికి సంతోషంగా బిల్లు చెల్లించి వాటిని తీసుకుని ఉత్సాహంగా ఇంటికి బయలుదేరేడు.
వీధిగేటు తీసుకుని లోనికి అడుగుపెడుతుండగా వరండాలో తీరుబడిగా కూచుని భగవద్గీత పారాయణం చేస్తున్న పెళ్లికొడుకు విష్ణుమూర్తి దర్శనమిచ్చేడు.
ఆ దృశ్యం చూడగానే ఒళ్లు మండిపోయింది.
ప్రణీత్ దాదాపు నాస్తికుడు. విష్ణుమూర్తేమో పదహారణాల ఆస్తికుడు. మామూలుకంటే భక్తి భావం ఒకింత ఎక్కువనే చెప్పాలి. ఇటీవల టీవీలో రామాయణం, మహాభారతం సీరియళ్లను చూసేక అది మరింత ముదిరింది.
ఈయనగారి పెళ్లి పనులన్నీ నెత్తినేసుకుని నానా హైరానా పడుతుంటే ఈ మానవుడు ఎంత నిశ్చింతగా వున్నాడో. పైగా అదేదో పరీక్షకు ప్రిపేరవుతున్నట్టు ఇప్పుడీ గీతా పారాయణమేమిటో అనుకున్నాడు కసిగా.
ఖాళీ కుర్చీని పెద్దగా శబ్ధం అయ్యేలా లాగి విష్ణుమూర్తి ఎదురుగా కూర్చున్నాడు.
తలెత్తి ప్రణీత్ని చూసిన విష్ణుమూర్తి మొహంలో బుగ్గలు చొట్టలు పడేలా చిరునవ్వు వెలిసింది.
ఆహా ఏం స్మైల్ అనుకుంటూ చేతిలోని ప్యాకెట్ని అందించాడు ప్రణీత్.
''ఏమిట్రా యిది?'' కళ్లు చిట్లిస్తూ అడిగాడు విష్ణుమూర్తి.
''నీ వెడ్డింగ్ కార్డులు'' సీరియస్గా చెప్పేడు ప్రణీత్.
విష్ణుమూర్తి నిర్ఘాంతపోతూ ''ఇవన్నీ ఎందుకురా?'' అన్నాడు.
''బాగుంది. సరిపోతాయో లేదో అని నేను హడలిపోతుంటే ఇవన్నీ అంటావేంటి?''
''అంటే ఎంత మందిని పిలుద్దామనిరా నీ ఉద్దేశం?''
''ఊళ్లో వాళ్లందర్నీ''
విష్ణుమూర్తికి ఆ తలతిక్క సమాధానం కించిత్ కోపం తెప్పించింది. అయినా తమాయించుకున్నాడు.
''ఎందుకురా ఈ అనవసరపు ఖర్చు? దగ్గరివాళ్లని ఓ నలుగుర్ని పిలుచుకుంటే చాలదా? నాకోసం నువ్విలా డబ్బు తగలెయ్యడం నాకేం నచ్చడంలేదు.'' అన్నాడు.
ప్రణీత్ విసురుగా లేస్తూ ''డబ్బు గురించి నువ్వేం పట్టించుకోవద్దన్నానా? అసలు నీ ఉద్దేశం ఏంటి? ఈమాత్రం ఖర్చుపెట్టే స్థోమత నాకు లేదనుకుంటున్నావా? ఓ సత్కార్యం చేసే అదృష్టం లభించినందుకు నేనెంతో పొంగిపోతుంటే అడుగడుగునా అడ్డుపడతావెందుకు? ఇంకోసారి డబ్బు మాటెత్తావంటే చూడు..'' అన్నాడు తెచ్చిపెట్టుకున్న కోపంతో.
''అదికాదురా...''అంటూ విష్ణుమూర్తి ఏదో చెప్పబోయేడు.
''నాకింకేం చెప్పొద్దు. శుభలేఖలెలా వచ్చాయో చూసుకో. పెళ్లికి ఇంకా నాలుగు రోజులు కూడా లేదు. నాకు అవతల బోలెడు పనులున్నాయి'' అంటూ లోపలికి వెళ్లిపోయేడు ప్రణీత్.
చేసేదేం లేక శుభలేఖల ప్యాకెట్ని విప్పాడు విష్ణుమూర్తి. ఒక్కసారి అతని మొహం విప్పారినట్టయింది. అంత గొప్పగా అచ్చువేయిస్తాడని ఊహించలేదు. 'ఏమిటో వీడి అభిమానం' అనుకున్నాడు. దృష్టి పెళ్లికూతురు మీద నిలిచిపోయింది.
''ఎంత అందంగా నవ్వుతోంది ఆదిలక్ష్మి. పైగా ఆ ఓరచూపు ఎంత కవ్వింపుగా వుందో. ఆ నవ్వే కదూ తనను పిచ్చివాణ్ని చేసింది.''
ఒక్కసారి చిన్నప్పటి రోజులు స్మృతిపథంలో మెదిలాయి.
అప్పట్లో ఆదిలక్ష్మికుటుంబం తమ ఇంటిపక్కనే వుండేది. తమవి వేరు వేరు కులాలైనప్పటికీ తమ రెండు కుటుంబాల మధ్య ఎంతో ఆత్మీయమైన అనుబంధం ఏర్పడింది.
తనకు నాలుగేళ్ల వయసప్పుడు ఆదిలక్ష్మి పుట్టింది. చిన్నప్పటినుంచే చాలా బొద్దుగా ముద్దుగా వుండేది. ఆడపిల్లంటే అమ్మకు ఎంతో ఇష్టం అందుకే ఎప్పుడూ ఆదిలక్ష్మి చుట్టూ తిరుగుతుండేది అమ్మ. అమ్మతో పాటు తనూ కూడా ఎక్కువగా వాళ్లింట్లోనే గడిపేవాడు. ఎత్తుకోవడం చాతకాకపోయినా ఆదిలక్ష్మిని పోట్లాడి మరీ ఎత్తుకునేవాడు. ఆదిలక్ష్మి తన మీద ఎన్నిసార్లు ఒంటేలు పోసిందో... అయినా సరే తను కోపంగానీ అసహ్యంగానీ తెచ్చుకోకుండా రబ్బరు బొమ్మలా వుండే ఆదిలక్ష్మిని ఎత్తుకుని ఆడించేందుకు ఎప్పుడూ ప్రయాసపడుతుండేవాడు.
మాటలు నేర్చిన తరువాత ఆదిలక్ష్మి తనని 'బావా' అని సంబోధించడం మొదలుపెట్టింది. ఎంతో కాలం ముందునుంచే తమ తల్లిదండ్రులు ''వదినా, అన్నయ్యా'' అనే ఆత్మీయ సంబంధాలు కలిపేసుకోవడమే అందుకు కారణం.
ఊహ తెలుస్తున్న కొద్దీ ఆ పిలుపు తనకు అదోలా అనిపించేది. ఆదిలక్ష్మి మాత్రం నిష్కల్మషంగా ఎప్పుడూ బావా, బావా అంటూ తనతో మాట్లాడేది.
పద్నాలుగో ఏట కాబోలు ఒకరోజు హఠాత్తుగా ఆదిలక్ష్మి పెద్దమనిషయింది అన్నారు. పెద్దమనిషి అవడం అంటే ఏమిటో తనకు అప్పుడు ఏమీ తెలీదు. రెండు వారాల పాటు ఆదిలక్ష్మి తన కంటికి కనిపించలేదు. ఇదవరకటిలా చూద్దామని వాళ్లింటికి వెళ్తే ఆదిలక్ష్మి వున్న గదిలోకి వెళ్లనిచ్చేవారు కాదు.
నిన్న మొన్నటి వరకూ తనతో చెట్టపట్టాలేసుకుని తిరిగిన అమ్మాయి ఉన్నట్టుండి పెద్దమనిషిగా ఎట్లా మారుతుందో, ఆమెను బడికి పంపకుండా గదిలో ఎందుకు నిర్బంధించారో అంతా అయోమయంగా వుండేది.
ఆడపిల్లకు చదువెందుకు అన్న తల్లిదండ్రుల సాంప్రదాయిక మనస్తత్వం వల్ల ఆదిలక్ష్మి చదువుకు అర్థంతరంగా ఫుల్స్టాప్ పడింది.
కొన్ని రోజులు గడిచాక ఆదిలక్ష్మి అప్పుడప్పుడు ఏ కిటికీ చాటునుంచో, తలుపు చాటునుంచో కనిపించడం మొదలుపెట్టింది. తమ రెండిళ్ల మధ్య చిన్న పిట్టగోడే అడ్డు కాబట్టి ఒకర్నొకరు చూసుకునేందుకు, కళ్లతో పలకరించు కునేందుకు వీలయ్యేది. మరికొన్నాళ్లకి ఆ ఆంక్షలు కూడా సడలిపోయి రాకపోకలు ఎప్పటిలా సాధారణమైయ్యాయి.
ఓణీ పరికిణీలో ఆదిలక్ష్మి నిజంగా ఆరిందాలా అనిపించేది. శరీరంలో ఏవో ఒంపులు, సొంపులు, మొహంలో తెలీని మెరుపు తనలో ఎంతో ఆసక్తిని రేకెత్తించేది. అప్రయత్నంగా తన దృష్టి ఆదిలక్ష్మి ఛాతీ మీద నిలిచిపోతుండేది. తను అది గమనించి ఓణీని సవరించుకుంటూ సిగ్గుతో మెలికలు తిరిగిపోయేది. చేతులు అడ్డుపెట్టుకుంటూ మాట్లాడేది.
తమకు ఊరు చివర చిన్న మామిడి తోట వుండేది. ఓ వేసవి సాయంత్రం ఆదిలక్ష్మి అనుకోకుండా తనతో పాటు మామిడి కాయలు కోసేందుకు తోటకు బయలుదేరింది.
పచ్చని ఆ తోటలో తామిరువురూ ఎంతో స్వేచ్ఛగా గెంతులు వేశారు. చల్లని వాతావరణం, ఏకాంతం, స్వేచ్ఛ ... తనలో చిలిపి ఊహాలను రగిలించాయి.
ఆదిలక్ష్మిని ఒక్కసారి ఏదో సినిమాలో ఎన్టీరామారావు హీరోయిన్ని గట్టిగా కౌగలించుకున్నట్టు కౌగలించుకోవాలనీ, ఆమె బుగ్గల మీద ముద్దుపెట్టుకోవాలనీ అనిపించింది. ఆ కోరిక అంతకంతకూ ఉధృతమై పోయింది. తను ఆ ప్రయత్నంచేస్తే అరుస్తుందేమో...గొడవ చేస్తుందేమో అన్న జంకు... భయం ఒక పక్క... వివశుణ్ని చేసే కోరిక మరోపక్క... ఆ రెంటి మధ్య ఎంతగానో సతమతమైపోయాడు తను.
ఆదిలక్ష్మిని చిన్నప్పుడు ఎన్నిసార్లు బుగ్గల మీద ముద్దు పెట్టుకోలేదు. ఎన్నిసార్లు చంకనేసుకుని తిప్పలేదు. ఇప్పుడు అడిగితే ఎందుకు కాదంటుందిలే!
నవ్వుతూ, తుళ్లుతూ నిష్కల్మషంగా మాట్లాడుతున్న ఆదిలక్ష్మిని కల్మషమనసుతో చూస్తున్న కొద్దీ తనలో ఉద్రేకం పరవళ్లు తొక్కసాగింది. వయసు, ఏకాంతం, వాతావరణం అగ్నికి ఆజ్యం పోయసాగాయి.
''ఏంటి బావా ఆలోచిస్తున్నావు?'' అనుమానంగా అడిగింది.
''అబ్బే ఏం లేదు.''అని మొహం తిప్పేసుకున్నాడు. ఎలా ప్రొసీడ్ కావాలో తెలియలేదు. అంతలో ఓ చెట్టుకు కాస్త ఎత్తులో ఎర్రగా ఓ మామిడి పండు కనిపించింది. చటుక్కున మనసులో ఫ్లాష్ వెలిగినట్టయింది.
''లక్ష్మీ ఈ చెట్టు పళ్లు ఎంత తీయగా వుంటాయో తెలుసా. చక్కెరకేళీలే అనుకో. ఆ మగ్గిన పండు రుచి చూస్తావా?'' అన్నాడు తను.
ఓ అన్నట్టు తల ఊపింది ఆదిలక్ష్మి అమాయకంగా.
తను ఆ పండును అందుకునేందుకు ఒకటి రెండు సార్లు ఎగిరి ప్రయత్నించాడు. నిజంగా ప్రయత్నిస్తే అందుతుంది. కానీ తన ఆలోచనవేరుకదా. అందుని ఎన్నిసార్లు గెంతినా అందలేదది.
''పోనీ నేను నిన్ను ఎత్తుకుని పైకి లేపుతాను. నువ్వే తెంపేయ్'' అన్నాడు తను అప్పుడే ఆ ఆలోచన తట్టినట్టు.
తన ప్లాన్ అర్థమయిందో లేదో తెలీదు కానీ ఆదిలక్ష్మి సరే అన్నట్టు తలాడించింది. అంతే ఒక్క క్షణం కూడా ఆలస్యం చేయకుండా తను ఆదిలక్ష్మిని అ ల్లుకుపోయినంత పనిచేశాడు. కాస్త వంగి నడుము చుట్టూ చేతులు బిగించి పొట్టను గుండెలకు హత్తుకుంటూ పైకి ఎత్తాడు. చక్కిలిగింతలు పెట్టినట్టయి కిలకిలా నవ్వింది ఆదిలక్ష్మి. అంతలోనే సర్రున కిందికి జారిపోయింది. కాదు తనే జారవిడిచాడు. ఆమె గుండెలు తన మొహాన్ని, గొంతును, ఛాతీని తాకుతూ తన గుండెల్లో చిక్కుకు పోయాయి. ''పట్టు పరికిణీ కదూ జారిపోతోంది'' అంటూ మళ్లీ పైకి ఎత్తడం, జారవిడవడం అ లా ఎన్నిసార్లు చేశాడో. ఆ స్పర్శ తనను ఉన్మత్తుణ్ని చేసింది. ఆ దొంగాటని ఆదిలక్ష్మి కూడా ఎంజాయ్ చేస్తున్నట్టనిపించింది. అందుకే అడ్డు చెప్పలేదు. దాంతో తను మరింత రెచ్చిపోయి ఆమె మొహం మీద ముద్దుల వర్షం కురిపించాడు.
''వద్దు బావా ఎవరైనా చూస్తారు. ప్లీజ్ బావా...'' పైకి ప్రతిఘటిస్తున్నట్టు ప్రవర్తిస్తూనే తనకు సహకరించింది.
అంతే...
అనూహ్యంగా తాము ఆ చల్లని ప్రకృతి ఒడిలో ఒక్కటైపోడం జరిగింది.
ఆదిలక్ష్మికి తన మీద కోపం వస్తుందేమో అనుకున్నాడు కానీ ఆమె చూపులో ఆరాధనే తప్ప మరే భావమూ కనిపించలేదు.
''లక్ష్మీ మనం పెళ్లి చేసుకుందాం. నాకు నువ్వు కావాలి.'' అన్నాడు తను.
''నాకు కూడా నువ్వే కావాలి బావా. నువ్వు లేకుండా నేను బతకలేను.'' అంది తను.
ఆవిధంగా తామిరువురూ ఆవేశంతో ఏవేవో ప్రతిజ్ఞలు చేసుకుంటుండగా ఎక్కడినుంచో హఠాత్తుగా ఊడిపడ్డాడు నాన్న.
ఆయనలో ఎప్పుడూ అంత కోపం చూడలేదు. ఆదిలక్ష్మి ముందే తన చెంప చెళ్లు మనిపించాడు. ఆమెను గొరగొరా ఈడ్చుకుపోయి ''ఆడపిల్లను కని వదిలేయడం కాదు. కాస్త అదుపులో పెట్టుకోండంటూ చాలా అసభ్యంగా ఆదిలక్ష్మి తల్లిదండ్రుల మీద విరుచుకుపడ్డాడు.
ఆరోజు నుంచే తమ రెండు కుటుంబాల మధ్య సంబంధాలు పూర్తిగా తెగిపోయాయి. బంధుత్వం కంటే గొప్పదనుకున్న తమ అనుబంధం పుటుక్కున తెగిపోయి దాని స్థానంలో శత్రుత్వం చోటు చేసుకుంది. కనిపించని కులం ఎంత బలమైనదో తనకి అప్పుడే అర్థమయింది. మాటలు కాదు కదా తమ మధ్య చూపులు కూడా కరువయ్యాయి.
నాన్న దృష్టిలో తమది గొప్ప కులం. ఆదిలక్ష్మివాళ్లది తక్కువ కులం. ఇన్నాళ్లుగా ''అన్నయ్యా... వదినా... బావా...'' అని కలుపుకున్న వరుసలన్నీ బూటకమని తేలింది. కేవలం ఆత్మవంచనకు, పరవంచనకు ఉద్దేశించినవవి. ఒకే దేవుళ్లని పూజించి, ఒకే పండుగలు చేసుకునే తమ మధ్య ఈ కులం అడ్డుగోడలేమిటో! స్నేహానికి అడ్డుచెప్పని కులం పెళ్లికి ఎందుకు అడ్డుచెబుతుందో! కులవృత్తులను కాలదన్ని ఎవరికి తోచిన వృత్తిని వారు చేసుకుంటున్న ఈ రోజుల్లో ఇంకా కులాన్ని ఎందుకు పాటిస్తున్నారో తనకి ఏమాత్రం అర్థం అయ్యేది కాదు.
ఎవరు ఎన్ని రకాలుగా అడ్డు పడ్డా పెళ్లంటూ చేసుకుంటే ఆదిలక్ష్మినే చేసుకుంటానని మనసులోనే గట్టిగా నిర్ణయించుకున్నాడు తను. ఆవిషయం చెప్పి ఆదిలక్ష్మికి భరోసా కల్పించేందుకు అవకాశం చిక్కేది కాదు.
ఒకరోజు తన మనసులోని ఉద్దేశాలను కాగితం మీద పెట్టి పాలవాడి ద్వారా లక్ష్మికి చేరవేశాడు తను. ఆ వెంటనే ఆదిలక్ష్మి నుంచి ఉత్తేజభరితమైన సమాధానం వచ్చింది. అంతే అక్కడనుంచీ తమ మధ్య కొన్నాళ్లు లేఖాయణం సంతోషదాయకంగా సాగింది.
దురదృష్ట వశాత్తు ఓ రోజు ఆదిలక్ష్మి రాసిన ఉత్తరం నాన్న చేతిలో పడింది.
అంతే మళ్లీ పెద్ద రభస. నాన్న వాళ్లని చాలా ఘోరంగా అవమానించాడు. పాలుతాగే ప్రాయంనుంచీ ఆదిలక్ష్మిని తమ చేతుల్లో ఆడిస్తూ ఎంతో ఆత్మీయతను పంచిన తన తల్లిదండ్రులు ఆ అమ్మాయి మీద అట్లా విరుచుకుపడుతుంటే... అన్యాయంగా అభాండాలు వేస్తుంటే తను ఎంతో విలవిలలాడిపోయాడు.
ఇన్నేళ్ల స్నేహం, ఆత్మీయత అంతా ఉత్తదేనా? కనిపించని కులం ముందు అవన్నీ దిగదుడుపేనా?
మొట్టమొదటిసారి తను నాన్నను తిరగబడ్డాడు. చేయి ఎత్తితే విదిలించి కొట్టాడు. మాటకు మాట జవాబు చెప్పాడు. ఆదిలక్ష్మి లేకుండా తను బతకలేనని అమ్మను ఎన్నో విధాలా ప్రాధేయపడ్డాడు. ఎవరి మనసూ కరగలేదు. తమ గొడవలు అట్లా సాగుతుండగా ఆదిలక్ష్మివాళ్లు ఇల్లు ఖాళీ చేసి, ఊరొదిలి వెళ్లేందుకు ఉద్యుక్తులయ్యారు.
ఆరోజు సామాను సర్దుకుని వాళ్లు స్టేషనుకు వెళ్తున్నారని తెలియగానే తను కూడా ఎవరి కంటా పడకుండా స్టేషనుకు చేరుకున్నాడు. తనను స్టేషన్లో చూసిన ఆదిలక్ష్మి ఎంత పొంగిపోయిందో. వాళ్లు ఎక్కిన ట్రైన్లోనే తనూ ఎక్కేశాడు.
రెండు మూడు స్టేషన్లు దాటిన తరువాత సైగ చేయగానే ఆదిలక్ష్మి గప్చుప్గా తల్లిదండ్రుల కన్నుగప్పి తనవెంట వచ్చేసింది. అంత చిన్న వయసులో తమ ఇద్దరికీ అంత తెగువెలా వచ్చిందోతిప్పటికీ ఆశ్చర్యంగా వుంటుంది. కట్టుబట్టలతో స్వేచ్ఛా ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టిన తమకు స్నేహితులే అండగా నిలిచారు. ఆ తరువాత తమ ప్రేమను పెద్దలు గుర్తించారు. తాము ఏ అఘాయిత్యానికైనా పాల్పడతామేమోనని భయపడి తమ రెండు కుటుంబాలూ కులం అడ్డుగోడల్ని అధిగమించేందుకు సిద్ధమయ్యాయ్యాయి.
తీయని గత స్మృతులనుంచి బయటపడి పెళ్లి కూతురు ఆదిలక్ష్మికి పెళ్లి శుభలేఖ చూపిద్దామని కుర్చీలోంచి లేచేడు విష్ణుమూర్తి.
--- --- ---
ఆవేళ ...
బంధుమిత్రులతో ప్రణీత్ ఇల్లు కళకళలాడుతోంది. రంగురంగుల కాగితాలు, తోరణాలు, విద్యుద్దీపాల వెలుగులతో కొత్త అందాలను సంతరించుకుంది.
హాల్లో పొందికగా అమర్చిన భారీ కుర్చీల్లో పెళ్లికొడుకు విష్ణుమూర్తి, పెళ్లికూతురు ఆదిలక్ష్మి ఆసీనులై వున్నారు. వాళ్ల మొహాల్లో సిగ్గుతో కూడిన వింత సోయగం తొణికిసలాడుతోంది. బంధు మిత్రులు, పిల్లలూ పెద్దలూ అందరి కళ్లూ వారిమీదే కేంద్రీకృతమయ్యాయి.
ప్రణీత్ రెండు భారీ పూలదండలు తెచ్చి చెరొకటి అందించాడు. వధూవరులు దండలు మార్చుకుం టుండగా హాలంతా చప్పట్లతో దద్దరిల్లిపోయింది.
ప్రణీత్ గొంతు సవరించుకుని ఉద్వేగంగా మాట్లాడడం మొదలుపెట్టాడు.
''అరవైఏళ్లు దాటితే షష్టిపూర్తి జరుపుకుంటారు. అది సర్వ సాధారణం. అయితే ఇది అట్లాంటి షష్టి పూర్తి ఉత్సవం కాదు. వయసు పరంగా మా తాతయ్యకీ, నానమ్మకీ ఎప్పుడో షష్టి పూర్తులు అయిపోయాయి. తాతయ్య వయసు ఇప్పుడు ఎనభై దాటింది. నానమ్మ వయసు డెబ్బై ఆరేళ్లు. అయినా ఇది మరోరకంగా షష్టిపూర్తి ఉత్సవమే. ఎందుకంటే వీళ్ల వివాహం జరిగి నేటికి సరిగ్గా అరవై ఏళ్లు!''
ప్రణీత్ ప్రసంగానికి హోరున వెల్లువెత్తిన చప్పట్లు కొన్ని క్షణాలపాటు అంతరాయం కలిగించాయి.
పళ్లు లేని బోసి దవడల్ని కొరుక్టుంటూ పెళ్లి కొడుకు పెళ్లి కూతుర్ని సైలెంట్గా మోచేత్తో పొడిచాడు. పెళ్లి కూతురు తనేం తక్కువ తిన్లేదన్నట్టు బోసినోరును మరింత ముడిచి పెళ్లికొడుకు తొడమీద గిల్లింది.
ఆ అపురూప దృశ్యం చూసినవారికి గిలిగింతలు పెట్టింది.
ప్రణీత్ తన మాటల్ని కొనసాగించాడు ''పెళ్లంటే నూరేళ్ల పంట అంటారు. కానీ ఇప్పుడు జరుగుతున్న అనేక ప్రేమ వివాహాల్లో గానీ, పెద్దలు కుదిర్చిన వివాహాల్లో గానీ ఆ పవిత్ర భావనే కనిపించడంలేదు. వ్యాపార సంస్కృతి, ధనవ్యామోహం, అహం వల్ల అనేక పెళ్లిళ్లు మూడు నాళ్ల ముచ్చటగానే మిగిలిపోతున్నాయి. వరకట్న మరణాలు, విడాకులు పెరిగిపోతున్నాయి.
కానీ...
అరవై ఏళ్ల క్రిందట నిష్కల్మషమైన మనసుతో ఒక్కటైన మా తాతయ్యా నానమ్మలు పవిత్రమైన భారత వివాహ వ్యవస్థకు అసలు సిసలు ప్రతీకలుగా నిలిచారు. కులాలను, కట్టుబాట్లను, పెద్దలు సృష్టించిన అడ్డంకుల్ని కాలదన్ని పెళ్లి చేసుకున్న ఈ ఆది దంపతుల ఇన్నేళ్ల కాపురంలో ఒక్క చిన్న అపశృతి కూడా లేదనడంలో అతిశయోక్తి ఏమీ లేదు.
మనసున మనసై బ్రతుకున బ్రతుకై ... రెండు శరీరాలూ ఒకే ఆత్మగా కలసి సాగుతున్న వీరినుంచి మనమంతా నేర్చుకోవలసింది ఎంతో వుంది. అందుకే నేను ఈ ఉత్సవాన్ని నిర్వహించేందుకు పూనుకున్నాను. ఇందుకు బలవంతంగానైనా అంగీకరించిన తాతయ్యకీ, నానమ్మకీ శిరసు వంచి పాదాభివందనం చేస్తున్నాను.'' అంటూ ప్రణీత్ వధూవరుల పాదాలను కళ్లకద్దుకున్నాడు.
కథ అక్కడితో ముగియలేదు.
ఆ రాత్రి విందు ముగిసి ఎక్కడివాళ్లు అక్కడికి వెళ్లిపోయాక ... సినిమాలోలా అ లంకరించిన శోభనం గదిలోకి ఆ వృద్ధ దంపతులను తోసి తలుపులు మూశారు.
పందిరిమంచం, మల్లెపూల దండలు, అగరొత్తుల పరిమళం ఏదో కలల ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టినట్టుంది. ఇద్దరికీ తమ తొలి కలయిక గుర్తుకొచ్చింది. కటిక నేల మీద, మట్టి వాసన మధ్య ప్రకృతి ఒడిలో జరిగినప్పటికీ ఆ అనుభూతికి ఈ కృత్రిమ అ లంకారాలు సాటి రావు అనిపించింది. వరుడు పెళ్లి కూతురువంక కొంటెగా చూశాడు. ఏంటా చూపు అన్నట్టు మూతిముడుపుతోనే కసిరింది వధువు.
సీలింగ్ ఫాన్కి వేలాడుతున్న బంగినపల్లి మామిడిపండును హఠాత్తుగా గమనించి ఆశ్చర్యపోతూ చూడు చూడు అన్నట్టు కనుబొమలెగరేశాడు పెళ్లికొడుకు.
'ఆరి భడవాకానా' అని ఆ పనిచేసిన మనవణ్ని మనసులోనే తిట్టుకుంటూ సిగ్గుల మొగ్గయింది పెళ్లికూతురు.
''అప్పుడంటే నాజుగ్గా ఏడుమల్లెలెత్తుండే దానివి కాబట్టి ఎత్తుకున్నాను. కానీ ఇప్పుడు పిప్పళ్ల బస్తాలా తయారయ్యావు. నిన్ను ఎత్తడం నా వల్ల కాదే బాబూ... నా నడుం విరిగిపోతుంది!'' అంటూ బెంబేలు పడిపోయాడు పెళ్లికొడుకు.
ఆ మాటలకి పెళ్లి కూతురు ఉక్రోషపడిపోతూ పెళ్లి కొడుకు ముగ్గుబుట్ట తలమీద ఒక మొట్టికాయ మొట్టింది. ఆ తరువాత వీర నారిలా పైటను నడుముకు చుట్టింది. తనే వెళ్లి తన చేతికర్ర సాయంతో ఆ మామిడి పండుని టప్మని కొట్టి కిందకు పడగొట్టింది.
పాన్పు మీద పడ్డ ఆ బంగిని పల్లి మామిడిపండు వంక లొట్టలేస్తూ చూసేడు పెళ్లి కొడుకు.
--- --- ---
(18 జనవరి 1991 నాటి స్వాతి సపరివార పత్రికలో ప్రచురించబడిన సరసమైన కథ యిది. స్వాతి సంపాదకులకు ఈ సందర్భంగా మరోసారి కృతజ్ఞతలు తెలియజేసుకుంటున్నాను)
అప్పుడే అచ్చయి ఇంకా ఆరని శుభలేఖల్లో ఒకదాన్ని అందుకుని పరీక్షగా చూసేడు ప్రణీత్.
పూలదండ ఆకారంలో మంగళసూత్రం... ఒక శతమానంలో వధువు ఫొటో... మరో శతమానంలో వరుడి ఫొటో... దండ మధ్య వివాహ మహోత్సవ ఆహ్వానం.. మల్టీ కలర్ స్క్రీన్ ప్రింటింగ్లో విలక్షణంగా, చూడముచ్చటగా వుందది.
వధూవరుల ఫొటోలని గమనిస్తే ఎవరైనా ముసి ముసి నవ్వులు చిందించక తప్పదు.
వధువు వరుని వంక, వరుడు వధువు వంక ఓరగా, దొంగ చూపులు చూస్తున్నట్టుగా వున్నారు. తను కావాలనే వాళ్లని ఆవిధంగా ఎంతో కష్టపడి ఫొటోలు తీసేడు. ఆ డిజైన్ని రూపొందించింది కూడా తనే..
వధువు చి.ల.సౌ. ఆదిలక్ష్మి!
వరుడు చి.విష్ణుమూర్తి!!
ఆహా... కులాలు వేరైనా వీళ్ల పేర్లు ఎంత అతికినట్టు కలిశాయో!
కవర్ మీద ''పెళ్లంటే నూరేళ్ల పంట'' అన్న అక్షరాలు బంగారం రంగులో ధగధగ మెరిసిపోతున్నాయి.
శుభలేఖ తను ఆశించిన దానికంటే అందంగా వచ్చినందుకు ప్రణీత్ పొంగిపోయాడు. ప్రెస్సువాడికి సంతోషంగా బిల్లు చెల్లించి వాటిని తీసుకుని ఉత్సాహంగా ఇంటికి బయలుదేరేడు.
వీధిగేటు తీసుకుని లోనికి అడుగుపెడుతుండగా వరండాలో తీరుబడిగా కూచుని భగవద్గీత పారాయణం చేస్తున్న పెళ్లికొడుకు విష్ణుమూర్తి దర్శనమిచ్చేడు.
ఆ దృశ్యం చూడగానే ఒళ్లు మండిపోయింది.
ప్రణీత్ దాదాపు నాస్తికుడు. విష్ణుమూర్తేమో పదహారణాల ఆస్తికుడు. మామూలుకంటే భక్తి భావం ఒకింత ఎక్కువనే చెప్పాలి. ఇటీవల టీవీలో రామాయణం, మహాభారతం సీరియళ్లను చూసేక అది మరింత ముదిరింది.
ఈయనగారి పెళ్లి పనులన్నీ నెత్తినేసుకుని నానా హైరానా పడుతుంటే ఈ మానవుడు ఎంత నిశ్చింతగా వున్నాడో. పైగా అదేదో పరీక్షకు ప్రిపేరవుతున్నట్టు ఇప్పుడీ గీతా పారాయణమేమిటో అనుకున్నాడు కసిగా.
ఖాళీ కుర్చీని పెద్దగా శబ్ధం అయ్యేలా లాగి విష్ణుమూర్తి ఎదురుగా కూర్చున్నాడు.
తలెత్తి ప్రణీత్ని చూసిన విష్ణుమూర్తి మొహంలో బుగ్గలు చొట్టలు పడేలా చిరునవ్వు వెలిసింది.
ఆహా ఏం స్మైల్ అనుకుంటూ చేతిలోని ప్యాకెట్ని అందించాడు ప్రణీత్.
''ఏమిట్రా యిది?'' కళ్లు చిట్లిస్తూ అడిగాడు విష్ణుమూర్తి.
''నీ వెడ్డింగ్ కార్డులు'' సీరియస్గా చెప్పేడు ప్రణీత్.
విష్ణుమూర్తి నిర్ఘాంతపోతూ ''ఇవన్నీ ఎందుకురా?'' అన్నాడు.
''బాగుంది. సరిపోతాయో లేదో అని నేను హడలిపోతుంటే ఇవన్నీ అంటావేంటి?''
''అంటే ఎంత మందిని పిలుద్దామనిరా నీ ఉద్దేశం?''
''ఊళ్లో వాళ్లందర్నీ''
విష్ణుమూర్తికి ఆ తలతిక్క సమాధానం కించిత్ కోపం తెప్పించింది. అయినా తమాయించుకున్నాడు.
''ఎందుకురా ఈ అనవసరపు ఖర్చు? దగ్గరివాళ్లని ఓ నలుగుర్ని పిలుచుకుంటే చాలదా? నాకోసం నువ్విలా డబ్బు తగలెయ్యడం నాకేం నచ్చడంలేదు.'' అన్నాడు.
ప్రణీత్ విసురుగా లేస్తూ ''డబ్బు గురించి నువ్వేం పట్టించుకోవద్దన్నానా? అసలు నీ ఉద్దేశం ఏంటి? ఈమాత్రం ఖర్చుపెట్టే స్థోమత నాకు లేదనుకుంటున్నావా? ఓ సత్కార్యం చేసే అదృష్టం లభించినందుకు నేనెంతో పొంగిపోతుంటే అడుగడుగునా అడ్డుపడతావెందుకు? ఇంకోసారి డబ్బు మాటెత్తావంటే చూడు..'' అన్నాడు తెచ్చిపెట్టుకున్న కోపంతో.
''అదికాదురా...''అంటూ విష్ణుమూర్తి ఏదో చెప్పబోయేడు.
''నాకింకేం చెప్పొద్దు. శుభలేఖలెలా వచ్చాయో చూసుకో. పెళ్లికి ఇంకా నాలుగు రోజులు కూడా లేదు. నాకు అవతల బోలెడు పనులున్నాయి'' అంటూ లోపలికి వెళ్లిపోయేడు ప్రణీత్.
చేసేదేం లేక శుభలేఖల ప్యాకెట్ని విప్పాడు విష్ణుమూర్తి. ఒక్కసారి అతని మొహం విప్పారినట్టయింది. అంత గొప్పగా అచ్చువేయిస్తాడని ఊహించలేదు. 'ఏమిటో వీడి అభిమానం' అనుకున్నాడు. దృష్టి పెళ్లికూతురు మీద నిలిచిపోయింది.
''ఎంత అందంగా నవ్వుతోంది ఆదిలక్ష్మి. పైగా ఆ ఓరచూపు ఎంత కవ్వింపుగా వుందో. ఆ నవ్వే కదూ తనను పిచ్చివాణ్ని చేసింది.''
ఒక్కసారి చిన్నప్పటి రోజులు స్మృతిపథంలో మెదిలాయి.
అప్పట్లో ఆదిలక్ష్మికుటుంబం తమ ఇంటిపక్కనే వుండేది. తమవి వేరు వేరు కులాలైనప్పటికీ తమ రెండు కుటుంబాల మధ్య ఎంతో ఆత్మీయమైన అనుబంధం ఏర్పడింది.
తనకు నాలుగేళ్ల వయసప్పుడు ఆదిలక్ష్మి పుట్టింది. చిన్నప్పటినుంచే చాలా బొద్దుగా ముద్దుగా వుండేది. ఆడపిల్లంటే అమ్మకు ఎంతో ఇష్టం అందుకే ఎప్పుడూ ఆదిలక్ష్మి చుట్టూ తిరుగుతుండేది అమ్మ. అమ్మతో పాటు తనూ కూడా ఎక్కువగా వాళ్లింట్లోనే గడిపేవాడు. ఎత్తుకోవడం చాతకాకపోయినా ఆదిలక్ష్మిని పోట్లాడి మరీ ఎత్తుకునేవాడు. ఆదిలక్ష్మి తన మీద ఎన్నిసార్లు ఒంటేలు పోసిందో... అయినా సరే తను కోపంగానీ అసహ్యంగానీ తెచ్చుకోకుండా రబ్బరు బొమ్మలా వుండే ఆదిలక్ష్మిని ఎత్తుకుని ఆడించేందుకు ఎప్పుడూ ప్రయాసపడుతుండేవాడు.
మాటలు నేర్చిన తరువాత ఆదిలక్ష్మి తనని 'బావా' అని సంబోధించడం మొదలుపెట్టింది. ఎంతో కాలం ముందునుంచే తమ తల్లిదండ్రులు ''వదినా, అన్నయ్యా'' అనే ఆత్మీయ సంబంధాలు కలిపేసుకోవడమే అందుకు కారణం.
ఊహ తెలుస్తున్న కొద్దీ ఆ పిలుపు తనకు అదోలా అనిపించేది. ఆదిలక్ష్మి మాత్రం నిష్కల్మషంగా ఎప్పుడూ బావా, బావా అంటూ తనతో మాట్లాడేది.
పద్నాలుగో ఏట కాబోలు ఒకరోజు హఠాత్తుగా ఆదిలక్ష్మి పెద్దమనిషయింది అన్నారు. పెద్దమనిషి అవడం అంటే ఏమిటో తనకు అప్పుడు ఏమీ తెలీదు. రెండు వారాల పాటు ఆదిలక్ష్మి తన కంటికి కనిపించలేదు. ఇదవరకటిలా చూద్దామని వాళ్లింటికి వెళ్తే ఆదిలక్ష్మి వున్న గదిలోకి వెళ్లనిచ్చేవారు కాదు.
నిన్న మొన్నటి వరకూ తనతో చెట్టపట్టాలేసుకుని తిరిగిన అమ్మాయి ఉన్నట్టుండి పెద్దమనిషిగా ఎట్లా మారుతుందో, ఆమెను బడికి పంపకుండా గదిలో ఎందుకు నిర్బంధించారో అంతా అయోమయంగా వుండేది.
ఆడపిల్లకు చదువెందుకు అన్న తల్లిదండ్రుల సాంప్రదాయిక మనస్తత్వం వల్ల ఆదిలక్ష్మి చదువుకు అర్థంతరంగా ఫుల్స్టాప్ పడింది.
కొన్ని రోజులు గడిచాక ఆదిలక్ష్మి అప్పుడప్పుడు ఏ కిటికీ చాటునుంచో, తలుపు చాటునుంచో కనిపించడం మొదలుపెట్టింది. తమ రెండిళ్ల మధ్య చిన్న పిట్టగోడే అడ్డు కాబట్టి ఒకర్నొకరు చూసుకునేందుకు, కళ్లతో పలకరించు కునేందుకు వీలయ్యేది. మరికొన్నాళ్లకి ఆ ఆంక్షలు కూడా సడలిపోయి రాకపోకలు ఎప్పటిలా సాధారణమైయ్యాయి.
ఓణీ పరికిణీలో ఆదిలక్ష్మి నిజంగా ఆరిందాలా అనిపించేది. శరీరంలో ఏవో ఒంపులు, సొంపులు, మొహంలో తెలీని మెరుపు తనలో ఎంతో ఆసక్తిని రేకెత్తించేది. అప్రయత్నంగా తన దృష్టి ఆదిలక్ష్మి ఛాతీ మీద నిలిచిపోతుండేది. తను అది గమనించి ఓణీని సవరించుకుంటూ సిగ్గుతో మెలికలు తిరిగిపోయేది. చేతులు అడ్డుపెట్టుకుంటూ మాట్లాడేది.
తమకు ఊరు చివర చిన్న మామిడి తోట వుండేది. ఓ వేసవి సాయంత్రం ఆదిలక్ష్మి అనుకోకుండా తనతో పాటు మామిడి కాయలు కోసేందుకు తోటకు బయలుదేరింది.
పచ్చని ఆ తోటలో తామిరువురూ ఎంతో స్వేచ్ఛగా గెంతులు వేశారు. చల్లని వాతావరణం, ఏకాంతం, స్వేచ్ఛ ... తనలో చిలిపి ఊహాలను రగిలించాయి.
ఆదిలక్ష్మిని ఒక్కసారి ఏదో సినిమాలో ఎన్టీరామారావు హీరోయిన్ని గట్టిగా కౌగలించుకున్నట్టు కౌగలించుకోవాలనీ, ఆమె బుగ్గల మీద ముద్దుపెట్టుకోవాలనీ అనిపించింది. ఆ కోరిక అంతకంతకూ ఉధృతమై పోయింది. తను ఆ ప్రయత్నంచేస్తే అరుస్తుందేమో...గొడవ చేస్తుందేమో అన్న జంకు... భయం ఒక పక్క... వివశుణ్ని చేసే కోరిక మరోపక్క... ఆ రెంటి మధ్య ఎంతగానో సతమతమైపోయాడు తను.
ఆదిలక్ష్మిని చిన్నప్పుడు ఎన్నిసార్లు బుగ్గల మీద ముద్దు పెట్టుకోలేదు. ఎన్నిసార్లు చంకనేసుకుని తిప్పలేదు. ఇప్పుడు అడిగితే ఎందుకు కాదంటుందిలే!
నవ్వుతూ, తుళ్లుతూ నిష్కల్మషంగా మాట్లాడుతున్న ఆదిలక్ష్మిని కల్మషమనసుతో చూస్తున్న కొద్దీ తనలో ఉద్రేకం పరవళ్లు తొక్కసాగింది. వయసు, ఏకాంతం, వాతావరణం అగ్నికి ఆజ్యం పోయసాగాయి.
''ఏంటి బావా ఆలోచిస్తున్నావు?'' అనుమానంగా అడిగింది.
''అబ్బే ఏం లేదు.''అని మొహం తిప్పేసుకున్నాడు. ఎలా ప్రొసీడ్ కావాలో తెలియలేదు. అంతలో ఓ చెట్టుకు కాస్త ఎత్తులో ఎర్రగా ఓ మామిడి పండు కనిపించింది. చటుక్కున మనసులో ఫ్లాష్ వెలిగినట్టయింది.
''లక్ష్మీ ఈ చెట్టు పళ్లు ఎంత తీయగా వుంటాయో తెలుసా. చక్కెరకేళీలే అనుకో. ఆ మగ్గిన పండు రుచి చూస్తావా?'' అన్నాడు తను.
ఓ అన్నట్టు తల ఊపింది ఆదిలక్ష్మి అమాయకంగా.
తను ఆ పండును అందుకునేందుకు ఒకటి రెండు సార్లు ఎగిరి ప్రయత్నించాడు. నిజంగా ప్రయత్నిస్తే అందుతుంది. కానీ తన ఆలోచనవేరుకదా. అందుని ఎన్నిసార్లు గెంతినా అందలేదది.
''పోనీ నేను నిన్ను ఎత్తుకుని పైకి లేపుతాను. నువ్వే తెంపేయ్'' అన్నాడు తను అప్పుడే ఆ ఆలోచన తట్టినట్టు.
తన ప్లాన్ అర్థమయిందో లేదో తెలీదు కానీ ఆదిలక్ష్మి సరే అన్నట్టు తలాడించింది. అంతే ఒక్క క్షణం కూడా ఆలస్యం చేయకుండా తను ఆదిలక్ష్మిని అ ల్లుకుపోయినంత పనిచేశాడు. కాస్త వంగి నడుము చుట్టూ చేతులు బిగించి పొట్టను గుండెలకు హత్తుకుంటూ పైకి ఎత్తాడు. చక్కిలిగింతలు పెట్టినట్టయి కిలకిలా నవ్వింది ఆదిలక్ష్మి. అంతలోనే సర్రున కిందికి జారిపోయింది. కాదు తనే జారవిడిచాడు. ఆమె గుండెలు తన మొహాన్ని, గొంతును, ఛాతీని తాకుతూ తన గుండెల్లో చిక్కుకు పోయాయి. ''పట్టు పరికిణీ కదూ జారిపోతోంది'' అంటూ మళ్లీ పైకి ఎత్తడం, జారవిడవడం అ లా ఎన్నిసార్లు చేశాడో. ఆ స్పర్శ తనను ఉన్మత్తుణ్ని చేసింది. ఆ దొంగాటని ఆదిలక్ష్మి కూడా ఎంజాయ్ చేస్తున్నట్టనిపించింది. అందుకే అడ్డు చెప్పలేదు. దాంతో తను మరింత రెచ్చిపోయి ఆమె మొహం మీద ముద్దుల వర్షం కురిపించాడు.
''వద్దు బావా ఎవరైనా చూస్తారు. ప్లీజ్ బావా...'' పైకి ప్రతిఘటిస్తున్నట్టు ప్రవర్తిస్తూనే తనకు సహకరించింది.
అంతే...
అనూహ్యంగా తాము ఆ చల్లని ప్రకృతి ఒడిలో ఒక్కటైపోడం జరిగింది.
ఆదిలక్ష్మికి తన మీద కోపం వస్తుందేమో అనుకున్నాడు కానీ ఆమె చూపులో ఆరాధనే తప్ప మరే భావమూ కనిపించలేదు.
''లక్ష్మీ మనం పెళ్లి చేసుకుందాం. నాకు నువ్వు కావాలి.'' అన్నాడు తను.
''నాకు కూడా నువ్వే కావాలి బావా. నువ్వు లేకుండా నేను బతకలేను.'' అంది తను.
ఆవిధంగా తామిరువురూ ఆవేశంతో ఏవేవో ప్రతిజ్ఞలు చేసుకుంటుండగా ఎక్కడినుంచో హఠాత్తుగా ఊడిపడ్డాడు నాన్న.
ఆయనలో ఎప్పుడూ అంత కోపం చూడలేదు. ఆదిలక్ష్మి ముందే తన చెంప చెళ్లు మనిపించాడు. ఆమెను గొరగొరా ఈడ్చుకుపోయి ''ఆడపిల్లను కని వదిలేయడం కాదు. కాస్త అదుపులో పెట్టుకోండంటూ చాలా అసభ్యంగా ఆదిలక్ష్మి తల్లిదండ్రుల మీద విరుచుకుపడ్డాడు.
ఆరోజు నుంచే తమ రెండు కుటుంబాల మధ్య సంబంధాలు పూర్తిగా తెగిపోయాయి. బంధుత్వం కంటే గొప్పదనుకున్న తమ అనుబంధం పుటుక్కున తెగిపోయి దాని స్థానంలో శత్రుత్వం చోటు చేసుకుంది. కనిపించని కులం ఎంత బలమైనదో తనకి అప్పుడే అర్థమయింది. మాటలు కాదు కదా తమ మధ్య చూపులు కూడా కరువయ్యాయి.
నాన్న దృష్టిలో తమది గొప్ప కులం. ఆదిలక్ష్మివాళ్లది తక్కువ కులం. ఇన్నాళ్లుగా ''అన్నయ్యా... వదినా... బావా...'' అని కలుపుకున్న వరుసలన్నీ బూటకమని తేలింది. కేవలం ఆత్మవంచనకు, పరవంచనకు ఉద్దేశించినవవి. ఒకే దేవుళ్లని పూజించి, ఒకే పండుగలు చేసుకునే తమ మధ్య ఈ కులం అడ్డుగోడలేమిటో! స్నేహానికి అడ్డుచెప్పని కులం పెళ్లికి ఎందుకు అడ్డుచెబుతుందో! కులవృత్తులను కాలదన్ని ఎవరికి తోచిన వృత్తిని వారు చేసుకుంటున్న ఈ రోజుల్లో ఇంకా కులాన్ని ఎందుకు పాటిస్తున్నారో తనకి ఏమాత్రం అర్థం అయ్యేది కాదు.
ఎవరు ఎన్ని రకాలుగా అడ్డు పడ్డా పెళ్లంటూ చేసుకుంటే ఆదిలక్ష్మినే చేసుకుంటానని మనసులోనే గట్టిగా నిర్ణయించుకున్నాడు తను. ఆవిషయం చెప్పి ఆదిలక్ష్మికి భరోసా కల్పించేందుకు అవకాశం చిక్కేది కాదు.
ఒకరోజు తన మనసులోని ఉద్దేశాలను కాగితం మీద పెట్టి పాలవాడి ద్వారా లక్ష్మికి చేరవేశాడు తను. ఆ వెంటనే ఆదిలక్ష్మి నుంచి ఉత్తేజభరితమైన సమాధానం వచ్చింది. అంతే అక్కడనుంచీ తమ మధ్య కొన్నాళ్లు లేఖాయణం సంతోషదాయకంగా సాగింది.
దురదృష్ట వశాత్తు ఓ రోజు ఆదిలక్ష్మి రాసిన ఉత్తరం నాన్న చేతిలో పడింది.
అంతే మళ్లీ పెద్ద రభస. నాన్న వాళ్లని చాలా ఘోరంగా అవమానించాడు. పాలుతాగే ప్రాయంనుంచీ ఆదిలక్ష్మిని తమ చేతుల్లో ఆడిస్తూ ఎంతో ఆత్మీయతను పంచిన తన తల్లిదండ్రులు ఆ అమ్మాయి మీద అట్లా విరుచుకుపడుతుంటే... అన్యాయంగా అభాండాలు వేస్తుంటే తను ఎంతో విలవిలలాడిపోయాడు.
ఇన్నేళ్ల స్నేహం, ఆత్మీయత అంతా ఉత్తదేనా? కనిపించని కులం ముందు అవన్నీ దిగదుడుపేనా?
మొట్టమొదటిసారి తను నాన్నను తిరగబడ్డాడు. చేయి ఎత్తితే విదిలించి కొట్టాడు. మాటకు మాట జవాబు చెప్పాడు. ఆదిలక్ష్మి లేకుండా తను బతకలేనని అమ్మను ఎన్నో విధాలా ప్రాధేయపడ్డాడు. ఎవరి మనసూ కరగలేదు. తమ గొడవలు అట్లా సాగుతుండగా ఆదిలక్ష్మివాళ్లు ఇల్లు ఖాళీ చేసి, ఊరొదిలి వెళ్లేందుకు ఉద్యుక్తులయ్యారు.
ఆరోజు సామాను సర్దుకుని వాళ్లు స్టేషనుకు వెళ్తున్నారని తెలియగానే తను కూడా ఎవరి కంటా పడకుండా స్టేషనుకు చేరుకున్నాడు. తనను స్టేషన్లో చూసిన ఆదిలక్ష్మి ఎంత పొంగిపోయిందో. వాళ్లు ఎక్కిన ట్రైన్లోనే తనూ ఎక్కేశాడు.
రెండు మూడు స్టేషన్లు దాటిన తరువాత సైగ చేయగానే ఆదిలక్ష్మి గప్చుప్గా తల్లిదండ్రుల కన్నుగప్పి తనవెంట వచ్చేసింది. అంత చిన్న వయసులో తమ ఇద్దరికీ అంత తెగువెలా వచ్చిందోతిప్పటికీ ఆశ్చర్యంగా వుంటుంది. కట్టుబట్టలతో స్వేచ్ఛా ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టిన తమకు స్నేహితులే అండగా నిలిచారు. ఆ తరువాత తమ ప్రేమను పెద్దలు గుర్తించారు. తాము ఏ అఘాయిత్యానికైనా పాల్పడతామేమోనని భయపడి తమ రెండు కుటుంబాలూ కులం అడ్డుగోడల్ని అధిగమించేందుకు సిద్ధమయ్యాయ్యాయి.
తీయని గత స్మృతులనుంచి బయటపడి పెళ్లి కూతురు ఆదిలక్ష్మికి పెళ్లి శుభలేఖ చూపిద్దామని కుర్చీలోంచి లేచేడు విష్ణుమూర్తి.
--- --- ---
ఆవేళ ...
బంధుమిత్రులతో ప్రణీత్ ఇల్లు కళకళలాడుతోంది. రంగురంగుల కాగితాలు, తోరణాలు, విద్యుద్దీపాల వెలుగులతో కొత్త అందాలను సంతరించుకుంది.
హాల్లో పొందికగా అమర్చిన భారీ కుర్చీల్లో పెళ్లికొడుకు విష్ణుమూర్తి, పెళ్లికూతురు ఆదిలక్ష్మి ఆసీనులై వున్నారు. వాళ్ల మొహాల్లో సిగ్గుతో కూడిన వింత సోయగం తొణికిసలాడుతోంది. బంధు మిత్రులు, పిల్లలూ పెద్దలూ అందరి కళ్లూ వారిమీదే కేంద్రీకృతమయ్యాయి.
ప్రణీత్ రెండు భారీ పూలదండలు తెచ్చి చెరొకటి అందించాడు. వధూవరులు దండలు మార్చుకుం టుండగా హాలంతా చప్పట్లతో దద్దరిల్లిపోయింది.
ప్రణీత్ గొంతు సవరించుకుని ఉద్వేగంగా మాట్లాడడం మొదలుపెట్టాడు.
''అరవైఏళ్లు దాటితే షష్టిపూర్తి జరుపుకుంటారు. అది సర్వ సాధారణం. అయితే ఇది అట్లాంటి షష్టి పూర్తి ఉత్సవం కాదు. వయసు పరంగా మా తాతయ్యకీ, నానమ్మకీ ఎప్పుడో షష్టి పూర్తులు అయిపోయాయి. తాతయ్య వయసు ఇప్పుడు ఎనభై దాటింది. నానమ్మ వయసు డెబ్బై ఆరేళ్లు. అయినా ఇది మరోరకంగా షష్టిపూర్తి ఉత్సవమే. ఎందుకంటే వీళ్ల వివాహం జరిగి నేటికి సరిగ్గా అరవై ఏళ్లు!''
ప్రణీత్ ప్రసంగానికి హోరున వెల్లువెత్తిన చప్పట్లు కొన్ని క్షణాలపాటు అంతరాయం కలిగించాయి.
పళ్లు లేని బోసి దవడల్ని కొరుక్టుంటూ పెళ్లి కొడుకు పెళ్లి కూతుర్ని సైలెంట్గా మోచేత్తో పొడిచాడు. పెళ్లి కూతురు తనేం తక్కువ తిన్లేదన్నట్టు బోసినోరును మరింత ముడిచి పెళ్లికొడుకు తొడమీద గిల్లింది.
ఆ అపురూప దృశ్యం చూసినవారికి గిలిగింతలు పెట్టింది.
ప్రణీత్ తన మాటల్ని కొనసాగించాడు ''పెళ్లంటే నూరేళ్ల పంట అంటారు. కానీ ఇప్పుడు జరుగుతున్న అనేక ప్రేమ వివాహాల్లో గానీ, పెద్దలు కుదిర్చిన వివాహాల్లో గానీ ఆ పవిత్ర భావనే కనిపించడంలేదు. వ్యాపార సంస్కృతి, ధనవ్యామోహం, అహం వల్ల అనేక పెళ్లిళ్లు మూడు నాళ్ల ముచ్చటగానే మిగిలిపోతున్నాయి. వరకట్న మరణాలు, విడాకులు పెరిగిపోతున్నాయి.
కానీ...
అరవై ఏళ్ల క్రిందట నిష్కల్మషమైన మనసుతో ఒక్కటైన మా తాతయ్యా నానమ్మలు పవిత్రమైన భారత వివాహ వ్యవస్థకు అసలు సిసలు ప్రతీకలుగా నిలిచారు. కులాలను, కట్టుబాట్లను, పెద్దలు సృష్టించిన అడ్డంకుల్ని కాలదన్ని పెళ్లి చేసుకున్న ఈ ఆది దంపతుల ఇన్నేళ్ల కాపురంలో ఒక్క చిన్న అపశృతి కూడా లేదనడంలో అతిశయోక్తి ఏమీ లేదు.
మనసున మనసై బ్రతుకున బ్రతుకై ... రెండు శరీరాలూ ఒకే ఆత్మగా కలసి సాగుతున్న వీరినుంచి మనమంతా నేర్చుకోవలసింది ఎంతో వుంది. అందుకే నేను ఈ ఉత్సవాన్ని నిర్వహించేందుకు పూనుకున్నాను. ఇందుకు బలవంతంగానైనా అంగీకరించిన తాతయ్యకీ, నానమ్మకీ శిరసు వంచి పాదాభివందనం చేస్తున్నాను.'' అంటూ ప్రణీత్ వధూవరుల పాదాలను కళ్లకద్దుకున్నాడు.
కథ అక్కడితో ముగియలేదు.
ఆ రాత్రి విందు ముగిసి ఎక్కడివాళ్లు అక్కడికి వెళ్లిపోయాక ... సినిమాలోలా అ లంకరించిన శోభనం గదిలోకి ఆ వృద్ధ దంపతులను తోసి తలుపులు మూశారు.
పందిరిమంచం, మల్లెపూల దండలు, అగరొత్తుల పరిమళం ఏదో కలల ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టినట్టుంది. ఇద్దరికీ తమ తొలి కలయిక గుర్తుకొచ్చింది. కటిక నేల మీద, మట్టి వాసన మధ్య ప్రకృతి ఒడిలో జరిగినప్పటికీ ఆ అనుభూతికి ఈ కృత్రిమ అ లంకారాలు సాటి రావు అనిపించింది. వరుడు పెళ్లి కూతురువంక కొంటెగా చూశాడు. ఏంటా చూపు అన్నట్టు మూతిముడుపుతోనే కసిరింది వధువు.
సీలింగ్ ఫాన్కి వేలాడుతున్న బంగినపల్లి మామిడిపండును హఠాత్తుగా గమనించి ఆశ్చర్యపోతూ చూడు చూడు అన్నట్టు కనుబొమలెగరేశాడు పెళ్లికొడుకు.
'ఆరి భడవాకానా' అని ఆ పనిచేసిన మనవణ్ని మనసులోనే తిట్టుకుంటూ సిగ్గుల మొగ్గయింది పెళ్లికూతురు.
''అప్పుడంటే నాజుగ్గా ఏడుమల్లెలెత్తుండే దానివి కాబట్టి ఎత్తుకున్నాను. కానీ ఇప్పుడు పిప్పళ్ల బస్తాలా తయారయ్యావు. నిన్ను ఎత్తడం నా వల్ల కాదే బాబూ... నా నడుం విరిగిపోతుంది!'' అంటూ బెంబేలు పడిపోయాడు పెళ్లికొడుకు.
ఆ మాటలకి పెళ్లి కూతురు ఉక్రోషపడిపోతూ పెళ్లి కొడుకు ముగ్గుబుట్ట తలమీద ఒక మొట్టికాయ మొట్టింది. ఆ తరువాత వీర నారిలా పైటను నడుముకు చుట్టింది. తనే వెళ్లి తన చేతికర్ర సాయంతో ఆ మామిడి పండుని టప్మని కొట్టి కిందకు పడగొట్టింది.
పాన్పు మీద పడ్డ ఆ బంగిని పల్లి మామిడిపండు వంక లొట్టలేస్తూ చూసేడు పెళ్లి కొడుకు.
--- --- ---
(18 జనవరి 1991 నాటి స్వాతి సపరివార పత్రికలో ప్రచురించబడిన సరసమైన కథ యిది. స్వాతి సంపాదకులకు ఈ సందర్భంగా మరోసారి కృతజ్ఞతలు తెలియజేసుకుంటున్నాను)
No comments:
Post a Comment